---

Lexicon Januale

---

PAG. XXX (GoogleBooks scan NOT yet available)

---

Scribae: EMillner, RGibbons, [nomen adde]

Status: RG, Jan. 2012: Corrected spelling errors in the transcript and replaced dashes with the capitalized roots.

---

 

LITERA: U

 

Incipientia ab U vocali.

 

1. UBEr (abundans g. o.) UBEr (-ris n.) vaccae UBErat lacte. UBErtas pomorum UBErtim conspicitur, cum exUBErat fertilitate. (N. Alii aspirant, Huber etc).

 

2. Ubi sol, ibi lux: qvam die videmus ubiqve, nocte nullibi. Sicubi qvaeris, qvod alicubi est, vide ut necubi qvaeras, ubi non est. Ubiubi tamen est, si quaeres ubivis, invenies ibidem ubi est. Si qvaeris duobus in locis, utrobi sit, fieri potest ut reperias utrobiqve, aut neutrobi.

 

3. Udones (m.) calcei ex pilis hircinis, pro via pluviosa.

 

4. UDae res (uvidae, humidae) UDant UDore suo siccas. Coelum sUDum sine UDo, et sine nube est. Vestes ibi non UVescunt. UVa vinacea plena est UVore svavi, UVa spina acido. UVae pastae, et UVae passulae, insiccantur sole.

 

5. ULcisci vis injurias tuas? non manebunt inULtae si permiseris ULtionem ULtori Deo.

 

6. ULCus fit, qvum subcutaneus acris humor carnem ULCerat (putrefacit) facitqve dolorem ULCeroso. Sed tu cave, ut ne exULCeres animum cujusqvam.

 

7. ULIGo, scatens perpetuo terra in loco ULIGinoso.

 

Ullus, v. Unus.

 

8. ULMus arbor latifolia : ULMeum lignum lentissimum.

 

9. ULNa pars manus, a cubito ad pugnum. Geraria gestat ULNis infantem. Mercator mensurat pannos ULNa.

 

10. ULTra stellas qvid sit nescimus : nemo penetravit ULTra. Possumus qvidem cogitare ULTracitrave, sed an aliqvid sit ULTerius, et qvid tandem ULTimum, qvis dicet? ULTimo, tametsi non prohibeamur loqvi de talibus ULTrocitroqve, velle tamen ULTro ignorare qvaedam, ULTronea modestia, pulchrum est.

 

11. ULULa (avis) ULULat flebili ULULatu : sed et canes ac lupi valde exULULant.

 

12. UMBILICus est nodus Ventris : cui simile aliqvid UMBILICatum dicitur.

 

13. UMBram (obscurum lumen) habet UMBrosa sylva, UMBrans (obUMBrans) terram : et qvaerit in UMBraculo (loco frondibus tecto) vel sub UMBella (tegumento capitis latissimo) homo UMBratilis amans vitam UMBraticam. Pictor adUMBrat imaginem, dum primo delineat : qvi stat a luce, praeUMBrat alteri.

 

Una, v. Unus, Unanimis, Anima.

 

14. UNCia (duodecima pars Assis) cum semUNCia faciunt sescUNCiam (sescUNCem). Inde ascendunt UNCiatim ad Assem, Qvincunx (qvinqve unciae) Septunx, NonUNCium Decunx, et Deunx cum assi deest uncia. Tres terUNCii pendunt unciam. Nummus UNCialis est thalerus Imperialis, cusus ad leges UNCiarias.

 

15. UNCus (seu UNCinus) est UNCum (a, um) ferrum aut lignum, qvo attrahimus aliqvid : UNCinuli, UNCinata ferrea fila, qvibus connectimus vestes. Nasum qvidam habent obUNCum, sive adUNCum (infra se recurvum) sive redUNCum (sursum curvum).

 

16. UNDa (globus aqvae fluentis) UNDosi (vel UNDabundi) fluminis, cum valde UNDat solet exUNDare, et vicinos agros inUNDare. Qvi abUNDat (vel superabUNDat) pecunia,   prospicere sibi potest abUNDanter, usqve ad abUNDantiam : etiam amiciri UNDulatis pannis. Tibi si qvid redUNDat, vide ut redUNDantia tua redUNDet ad (vel in) alios.

 

17. UNDe veniet auxilium? inde ne, unde speras? etiamsi aliunde, dummodo veniat alicunde, undecunqve tandem, perinde est. Sicunde id speras, exspecta indidem. Et ut necunde veniat infortunium, circumspice hincinde : potest enim venire undiqve, venitqve subinde. Proinde ora semper : deinde age caute : exinde spera bene.

 

18. Unde, idem est in numeris qvod uno demto. Ut Undeviginti, undetriginta etc. usqve ad undecentum.

 

Undecim, v. Decem. Undiqve v. Unde.

 

19. UNgunt (pingvedine illinunt) qvidam faciem, ut UNcta niteat, UNgvento qvod UNgventarius parat. Medicus inUNgit vulnera, vel perUNgit morbidum, superUNgit oculos lippientes collyrio. Juglandes siccae UNgvinosae stomacho inutiles, (Plinius).

 

20. UNGves in digitis habet homo : UNGves digitorum loco bestia : UNGulas solidas solidipeda animalia, Bos, Eqvus, etc.

 

Universus, v. Unus. Unqvam, v. Qvam.

 

21. UNa mens debet esse iis qvi habitant UNa, aut UNiti sunt societate aliqva. Talis enim UNitas, et pulchra voluntatum UNio, pulchrior est pretioso UNione (g. m.) tanqvam UNica basis concordiae. Ergo dabit operam UNice, UNusqvisqve, ut UNiversi, h. e. UNiversus populus, UNiantur (adUNentur et coadUNentur) ad UNiversalem concordiam, sicut ipsum UNiversum seu UNiversitas rerum concors est. Estne ullus qvi hoc nolit? si nullus, tu incipe cum nonnullis.

 

22. Upupa, avis galeata, spurca.

 

23. URBem inhabitant URBani (URBici) homines, moribus URBani : plebs incolit subURBia. Tu qvamvis anteURBanus (subURBanus) fueris, observa tamen URBanitatem.

 

24. URCEus (URCEolus) vas fictile aqvae portandae.

 

25. URere (urgere ardore ignis) non uno fit modo. Nam URedo (URica) adURit plantas : fulmen ambURit arbores : URtica perURit cutem, et inURit vesiculas : frigus praeURit  membra : URigo fit in membris ab USTulante medicina, inducente USTionem : USTor olim comburebat (exurebat) corpora mortuorum : non in USTrina opificis, sed foris, remanente busto (h. e. ambusto loco, sepulchro). Spicae USTulatae sunt deliciae primitiarum.

 

26. URGet (vi premit) aliqvando Creditorem URGens necessitas, ut adURGeat debitorem, et exURGeat debitum.

 

27. URINa (humor salsus in corpore) meat per URINarios meatus : nominatim e renibus in vesicam per ureteres.

 

28. URINat (vel URINatur) in aqva (h. e. ambulat sub aqva) URINator.

 

29. URNa (vas) haurit aqvam : URNa servat cineres mortuorum : URNa mensurat vinum, vase URNali.

 

30. URSus et URSa bestia mellivora : pellis URSina est villosa. URSa major, URSa minor stellae sunt.

 

Urtica v. Urere.

 

31. Urus, sylvestris bos.

 

Uspiam, v. piam. Usqvam, v. qvam.

 

32. Usqve adhuc (seu hucusqve) invalescit ebrietas : usque adeo, ut multi abusque mane, adusque noctem, usqueqvaqve (et usqve) perpotent, qvousque cuiqve visum, et usque dum plus non possunt.

 

Usura, Usurpare, Usus, v. Uti.

 

33. UT, sex diversa significat; accipitqve primis tribus locis i, ut indifferenter dicatur UT vel UTI hoc modo.

Ut (uti) vales? scribe ut (vel uti) sciam : Ut (uti) et alii. Ut hic sum, tam bene valui, ut non melius optem. Ut (vel utut) vero ita sit, malim tamen vivere vobiscum, UTpote domi. Nam UTcunqve est, patria UTiqve charissima est, neUTiqvam aliter judicare possum, proUT et alii, sicUT (velut et sicuti, veluti) et tu ipse.

 

34. UTER (et UTERus) locis faetum concipiens : UTERini fratres, ex eadem matre.

 

35. UTer (ris) vas coriaceum, qvo portat aqvam UTrarius. Sed UTriculus est follis tibias habens, qvibus cantillat UTricularius UTriculari Musica.

 

36. UTER (utra, utrum) qvis e duobus? UTERcunqve, modo alterUTER veniat. Et qvid si UTERqve? qvid si neUTER? UTRo ibimus? in bortum an rus? UTRoque, aut neUTRo . UTRUBi fuisti? neUTRUBi : imo UTRUBiqve. Unde redis? ex horto an rure? UTRinqve. Dic UTRum hoc an illud vis? NeUTRum, neUTRalis sum.

 

37. UTI re aliqva, est eam pro instrumento habere : abUTI, utendo absumere : sed et abUTItur qvi ad mala utitur. USus rei USualis (utibilis) qvamdiu USui est, bonus est, abUSus noxius : qvanqvam multus valde USitatus. Qvi dat alteri pecuniam in USuram, accipit USuram : sed USuarius est. Habere domi satis Utensilium qvicqvid ad qvotidianum usum reqviritur, utile est : habere plusqvam usus est (opus) inutile : usurpare alienas res non licet.

 

Uti, Utiqve, v. Ut.

 

38. Utinam! nota voti.

 

39. UXOR marita UXORati : qvem si dote UXORia sibi emit, UXORium fecit, imperare vult bona UXORcula.